Jeszcze do niedawna wykaz inwentarza mógł być wykonany jedynie przez komornika, a spadkobiercy ponosili koszty jego sporządzenia. Nowelizacja ustawy kodeks cywilny wprowadziła możliwość sporządzenia takiego wykazu przez samych spadkobierców, co miało ułatwić prowadzenie sprawy spadkowej oraz obniżyć jej koszty. Jaki jednak stworzyć taki wykaz inwentarza?
Czym jest wykaz inwentarza?
Jest to prywatny wykaz wszystkich aktywów i pasywów wchodzących do spadku, a także przedmiotów z tytułu zapisów windykacyjnych. Wobec tego jest wykazem stanu pozostawionego spadku i jego wartości.
Cel wykazu inwentarza.
W wykazie inwentarza wskazuje się wszystkie aktywa i pasywa, wobec tego umożliwia w praktyce ograniczenie spadkobierców za długi spadkowe, a ściślej mówiąc, wskazuje kwotowo zakres tej odpowiedzialności.
Jednocześnie wykaz pełni funkcję informacyjną dla wierzycieli spadkowych. Jest dla nich jasne, jakie składniki majątkowe wchodzą do spadku, a w konsekwencji, z czego mogą dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń.
Nieuwzględnienie natomiast długów wymienionych w wykazie inwentarza będzie skutkowało rozszerzeniem odpowiedzialności spadkobierców za te długi.
Kiedy należy stworzyć wykaz inwentarza?
Wykaz inwentarza powinni stworzyć spadkobiercy, którzy przyjęli spadek po zmarłym z dobrodziejstwem inwentarza, czyli tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza stanu czynnego spadku. Przy spadkobraniu prostym, czyli przyjęciu spadku wprost, inwentarza się nie sporządza. Co do zasady bowiem, każdy spadkobierca może samodzielnie sporządzić wykaz inwentarza, przy czym, jeśli jest kilku spadkobierców, to dopuszczalne jest sporządzenie wspólnego wykazu (art. 10311 § 2 KC). Najlepiej, gdy wykaz zostanie sporządzony przez wszystkich spadkobierców wspólnie, gdyż ułatwi to znacząco sprawę, jak i dla spadkobierców tak i dla wierzycieli. Istnieje większa szansa, że wykaz będzie zawierał pełen spis pasywów i aktywów.
Następnie, aby inwentarz odniósł zamierzony skutek należy go przedłożyć do sądu lub notariusza, gdzie zostanie zatwierdzony. Dopiero takie zatwierdzenie czyni inwentarz ważnym dokumentem, na który spadkobiercy mogą się powoływać w razie roszczeń wierzycieli.
Należy również zaznaczyć, że sporządzenie wykazu inwentarza ma charakter fakultatywny, czyli prawo nie nakłada na żaden podmiot obowiązku jego wykonania.
Co powinien zawierać wykaz inwentarza?
Wykaz inwentarza powinien zawierać:
- przedmioty należące do spadku wraz z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku,
- zapisy windykacyjne wraz z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku,
- długi spadkowe wraz ze wskazaniem ich wysokości według stanu z chwili otwarcia spadku.
Każdy element, który pojawia się w naszym wykazie, musi zostać dokładnie opisany a nadto należy wskazać jego wartość. W podobny sposób należy wskazać wszelkie pasywa, czyli pozostawione w spadku długi. Należy mieć również na uwadze, że nie musimy od samego początku sami wykonywać spisu, celem ułatwienia spadkobiercom sporządzania wykazu Ministerstwo Sprawiedliwości sporządziło wzór takiego wniosku, który dostępny jest na stronie ministerstwa.
