Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Jarosiński, Kuliński i Partnerzy
  • Specjalizacje
    • Pomoc frankowiczom
      • Weryfikacja umowy kredytowej
      • Negocjacje z bankami
      • Sprawy sądowe frankowiczów
    • Prawo spadkowe
      • Stwierdzenie nabycia spadku
      • Dział spadku
      • Długi spadkowe
      • Testament
      • Zachowek
    • Ochrona sygnalistów
    • Odszkodowania
      • Reprezentacja w postępowaniu likwidacyjnym przed ubezpieczycielem
      • Prowadzenie spraw z Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym
      • Uzyskiwanie odszkodowania z OC sprawcy
    • Ochrona prawna dłużnika
      • Zaskarżenie nakazu zapłaty
      • Pomoc z firmami windykacyjnymi
      • Negocjacje z wierzycielami
    • Pomoc prawna dla cudzoziemców
      • Uchylenie zobowiązania do powrotu
      • Uchylenie odmowy wjazdu na terytorium RP
      • Anulowanie zakazu powrotu do Polski
      • Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców
      • Rozpoczęcie działalności gospodarczej przez cudzoziemców
      • Legalizacja pobytu i zezwolenie na pracę w Polsce
    • Sprawy karne
      • Pomoc prawna w wypadkach komunikacyjnych
      • Pomoc prawna przy zatrzymaniu prawa jazdy Brzeg
      • Prowadzenie spraw karnych gospodarczych
      • Prowadzenie spraw karnych skarbowych
    • Odzyskiwanie długów
      • Uzyskanie nakazu zapłaty
      • Zabezpieczenie wierzytelności
      • Prowadzenie procesów o zapłatę
      • Prowadzenie postępowań egzekucyjnych
    • Postępowania kontrolne i podatkowe
      • Reprezentacja podczas kontroli skarbowej i podatkowej
      • Odwołanie od decyzji podatkowej
      • Prowadzenie postępowań podatkowych przed sądami administracyjnymi
    • Zatrudnienie cudzoziemców
      • Outsourcing pracowniczy
      • Agencja zatrudnienia
      • Prowadzenie postępowań przed PIP oraz Strażą Graniczną
    • Wsparcie dla e-commerce
      • Polityka prywatności sklepu internetowego
      • Regulamin sklepu internetowego
      • Ogólne warunki umów
    • Ochrona danych osobowych
      • Opracowywanie i wdrażanie RODO
      • Prowadzenie szkoleń RODO
      • Prowadzenie postępowania przed PUODO
    • Prawo spółek handlowych
      • Likwidacja spółek
      • Obsługa funkcjonowania spółek
      • Przekształcanie spółek
      • Tworzenie i rejestracja spółek
    • Upadłość konsumencka
      • Pomoc w przygotowaniach do upadłości konsumenckiej
      • Sporządzenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
      • Pomoc w kontaktach z sądem i syndykiem
    • Prawo rodzinne
      • Rozwód i separacja
      • Alimenty
      • Podział majątku
      • Kontakty z dzieckiem
      • Władza rodzicielska
  • o kancelarii
  • zespół
  • Blog
  • Kontakt
  • Sklep
24 stycznia 2019

Polecenie jako przykład rozrządzenia na wypadek śmierci

Polecenie jako przykład rozrządzenia na wypadek śmierci
24 stycznia 2019

W świetle obowiązujących przepisów prawa, polecenie spadkodawcy stanowi jeden z przykładów tzw. rozrządzenia na wypadek śmierci. Czym charakteryzuje się wskazana instytucja prawna? W jakiej formie spadkodawca powinien wyrazić polecenie, by mogło zostać uznane za skutecznie zastrzeżone? Kogo można obciążyć poleceniem? I wreszcie, jakie wywiera ono skutki prawne? Odpowiedzi dostarczy lektura dzisiejszego artykułu.

Czym jest polecenie spadkodawcy i kogo można nim obciążyć?

Zgodnie z art. 982 Kodeksu cywilnego, polecenie jest rozrządzeniem spadkodawcy, na mocy którego nakłada on na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem.

Z tak ogólnie brzmiącej definicji ustawowej wywieść można kilka ważnych wniosków:

  1. treść polecenia może przybrać różną postać, tj. jego przedmiotem będzie sprecyzowany przez spadkodawcę obowiązek czynienia lub powstrzymywania się od czynienia;
  2. przedmiot polecenia może, ale nie musi przedstawiać wartości majątkowej;
  3. poleceniem może zostać obciążony spadkobierca zarówno testamentowy, jak i ustawowy, zapisobierca zwykły, jak i windykacyjny, a ponadto dalszy zapisobierca (spadkodawcy zagwarantowana została w tym zakresie swoboda wyboru ilości osób zobowiązanych; spadkodawca może zatem obciążyć poleceniem tylko jednego, dwóch, niektórych spośród kilku, a nawet wszystkich powołanych spadkobierców lub zapisobierców);
  4. wykonanie polecenia może leżeć w interesie dowolnej osoby, w tym spadkodawcy (np. sprawienie wyjątkowej tablicy upamiętniającej osobę zmarłego), osoby obciążonej poleceniem (np. obowiązek ukończenia studiów wyższych), jakiejkolwiek osoby trzeciej (np. zobowiązanie spadkobiercy do zagwarantowania osobie bliskiej spadkodawcy dachu nad głową), pewnej grupy ludzi, a nawet w interesie społecznym (np. czynność o charytatywnym charakterze);
  5. z powodu braku osoby wierzyciela polecenie nie tworzy stosunku zobowiązaniowego, a jedynie obowiązek, który na gruncie prawa spadkowego zaliczany jest do długów spadkowych.

W jakiej formie należy ustanowić polecenie?

Polecenie jest rozrządzeniem testamentowym, a zatem dla swej skuteczności musi zostać ustanowione przez spadkodawcę w testamencie. Spadkodawca może zawrzeć polecenie w każdym testamencie, tj. zarówno w testamencie zwykłym, jak i w testamencie szczególnym, byle by tylko dany rodzaj testamentu spełniał stawiane przez ustawę wymagania formalne. Co zatem ważne, polecenie nie może zostać zawarte w jakimkolwiek innym oświadczeniu, czy to spadkodawcy, czy osoby trzeciej. Nie jest dopuszczalne zobowiązanie przez spadkodawcę osoby trzeciej do ustanowienia za spadkodawcę polecenia.

Warto ponadto wspomnieć, że polecenie nie zostanie uznane za skutecznie zastrzeżone w sytuacji, gdy treść tego polecenia determinować będzie twierdzenie, że jego wykonanie pozostaje niemożliwe lub gdy polecenie to okaże się sprzeczne z ustawą lub z zasadami współżycia społecznego. W takim wypadku uznaje się je za bezwzględnie nieważne.

Jakie skutki wywiera polecenie?

Przyjąć należy, że obowiązek wykonania polecania aktualizuje się z chwilą otwarcia spadku (z chwilą śmierci spadkodawcy), z tym, że w przypadku obciążenia poleceniem zapisobiercy, może on powstrzymać się od wykonania polecenia do czasu zrealizowania na jego rzecz zapisu przez spadkobiercę.

W odróżnieniu od instytucji zapisu, wykonania polecenia nie może domagać się osoba, na rzecz której polecenie powinno zostać wykonane. Ustawodawca przewidział bowiem zamknięty krąg osób legitymowanych do wystąpienia z tego typu żądaniem. Zgodnie z treścią art. 985 Kodeksu cywilnego, wykonania polecenia mogą domagać się spadkobiercy zmarłego albo wykonawca testamentu, a jeżeli polecenie ma na względzie interes społeczny, również właściwy organ administracji państwowej. Ustawodawca wykluczył jednocześnie możliwość domagania się wykonania polecenia, jeżeli ma ono na celu wyłącznie dobro osoby do niego zobowiązanej.

Każdy z wymienionych podmiotów posiada samodzielne uprawnienie do wytoczenia powództwa o wykonanie polecenia, przy czym zgodnie ze stanowiskiem judykatury nie jest możliwe przy egzekwowaniu ewentualnego wyroku posłużenie się tzw. przymusem państwowym (nie ma zatem możliwości wszczęcia postępowania egzekucyjnego). Dodać należy, że odmienne stanowisko prezentowane jest w doktrynie. Dopuszczalne jest natomiast zastrzeżenie przez spadkodawcę w treści samego testamentu skutku w postaci utraty prawa do zapisu przez zapisobiercę, który nie zrealizuje nałożonego na niego polecenia spadkodawcy.

Ustawodawca wskazał równocześnie, kto powinien wykonać polecenie w sytuacji, gdy zapisobierca obciążony obowiązkiem zrealizowania polecenia, nie chce lub nie może być zapisobiercą. Zgodnie z art. 984 Kodeksu cywilnego, w braku odmiennej woli spadkodawcy, w opisanym wypadku to spadkobierca zwolniony od obowiązku wykonania zapisu powinien wykonać polecenie.

Interesuje cię jakiś temat z zakresu prawa spadkowego? Chciałbyś przeczytać o nim artykuł? Zostaw nam komentarz lub napisz o tym w wiadomości prywatnej, a my postaramy się przygotować artykuł, który rozwieje Twoje wątpliwości.

Potrzebujesz pomocy w temacie wpisu? Zadzwoń do nas lub umów spotkanie przez internet

77 45 65 621
UMÓW WIZYTĘ ONLINE

Wyślij do nas poniższy formularz - odezwiemy się do Ciebie!

Wczytywanie
Poprzedni wpisUmowa dzierżawy a spadekdzierzawa-spadek-opoleNastępny wpis Upadłość konsumencka a prawo spadkoweUpadłość konsumencka a prawo spadkowe

SPRAWDŹ NAJNOWSZE WPISY

  • ROZWÓD BEZ ORZEKANIA O WINIE – 5 NAJCZĘŚCIEJ ZADAWNYCH PYTAŃ
  • KOLEJNY SUKCES NASZEJ KANCELARII W BATALII Z WOJEWÓDZKIM URZĘDEM PRACY – WYROK PRAWOMOCNY
  • Ochrona sygnalistów – kto obowiązany jest do wdrożenia zmian?
  • Jak przygotować się do ogłoszenia upadłości konsumenckiej?
  • CZY OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ POWODUJE UTRATĘ DACHU NAD GŁOWĄ?

KATEGORIE WPISÓW

  • Aktualności
  • Długi spadkowe
  • Dział spadku
  • Dziedziczenie i zachowek
  • Dziedziczenie testamentowe
  • Dziedziczenie ustawowe
  • Frankowicze
  • Odrzucenie spadku
  • Odwołanie testamentu
  • Podatki
  • Polecenie testamentowe
  • Potwierdzenie dziedziczenia
  • Prawo rodzinne i opiekuńcze
  • Spadek
  • Spadek a firma
  • spadek nabyty przy upadłości konsumenckiej
  • Spadkobiercy ustawowi
  • Testamenty
  • Umowy prawne
  • Wyłączenie małżonka od dziedziczenia
  • Zachowek
@2025 Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Jarosiński, Kuliński i Partnerzy