Home office w czasie epidemii

Praca zdalna w czasie pandemii określona w ustawie

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, która weszła w życie 8 marca br., wprowadziła szereg rozwiązań, mających na celu ograniczenie szerzenia się epidemii SARS-CoV-2 (tzw. koronawirusa). Jednym z nich jest home office.

Pracodawca sam zdecyduje o pracy zdalnej w dobie pandemii

Nowe uprawnienia nadano między innymi wszystkim pracodawcom. W celu przeciwdziałania chorobie zakaźnej wywołanej przez wirus koronawirusa (COVID-19) pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (tzw. praca zdalna). Praca zdalna w powyższym rozumieniu to nie to samo co przewidziana już od dawna kodeksem pracy telepraca.

Wykonywanie pracy zdalnej nie wymaga zgody pracownika – skierowanie do pracy zdalnej jest bowiem zwykłym poleceniem służbowym. Zgodnie natomiast z art. 100 § 1 Kodeksu pracy obowiązkiem pracownika jest stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Polecenie wykonywania pracy zdalnej dla swej ważności nie wymaga zachowania szczególnej formy. Nie jest zatem w tym wypadku wymagana forma pisemna, polecenie to może przybrać jedynie formę ustną. Dla celów dowodowych, w interesie pracodawcy jest jednak, by polecenie to zostało w jakiś sposób udokumentowane – w formie pisemnej lub elektronicznej. Co istotne, nie ma konieczności zawierania jakichkolwiek pisemnych porozumień z pracownikami bądź aneksów zmieniających umowę o pracę.

Praca zdalna koronawirus – co powinno zawierać polecenie wykonywania pracy zdalnej?

Takie polecenie powinno zawierać co najmniej takie informacje, jak:

1. Okres, od i do kiedy praca zdalna ma być wykonywana – decyzja co do oznaczenia okresu wykonywania pracy zdalnej należy do pracodawcy. Polecenie wykonywania pracy zdalnej może zostać wydane do dnia 4 września 2020 r., a to w związku z okolicznością, że przepis wprowadzający możliwość wykonywania pracy zdalnej utraci moc właśnie z tym dniem, tj. po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych;
2. miejsce wykonywania pracy – wybór miejsca wykonywania pracy zdalnej należy w dyspozycji pracodawcy. To pracodawca jest bowiem zobowiązany takie miejsce wskazać i zapewnić w nim warunki wykonywania pracy. W przypadku zgłoszenia przez pracownika braku możliwości świadczenia pracy w miejscu zamieszkania, pracodawca powinien wyznaczyć pracownikowi inne miejsce wykonywania pracy zdalnej;
3. sposób potwierdzania obecności w pracy, sposób rejestrowania czasu pracy, sposób przekazywania wyników pracy.

Co grozi pracownikowi za odmowę wykonania polecenia dotyczącego pracy zdalnej?

Odmowa pracy zdalnej, czyli tym samym odmowa wykonania polecenia służbowego (o ile polecenie to nie jest sprzeczne z prawem lub umową o pracę) traktowana jest jako nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy. W związku z czym pracodawca, na podstawie art. 108 § 1 k.p. może nałożyć na pracownika karę porządkową – karę upomnienia lub karę nagany.

Czy w każdym przypadku pracodawca może skierować pracownika do pracy zdalnej?

Pracodawca ma prawo skierować pracownika do pracy zdalnej, jeśli charakter obowiązków dotyczących danego stanowiska na to pozwala. Będzie to dotyczyć zatem przede wszystkim prac biurowych, administracyjnych. Ponadto, praca zdalna będzie zasadna tylko wtedy, gdy będzie miała na celu przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2. Wobec okoliczności, że przesłanki polecenia pracownikowi pracy zdalnej są szeroko określone, to w praktyce każdy pracodawca, choćby ze względu na profilaktykę, może polecić pracownikom pracę zdalną.

Co równie istotne, do pracy zdalnej można skierować wyłącznie pracownika zdrowego, z aktualnym orzeczeniem lekarskim. Pracownik chory nie powinien podejmować pracy w ogóle, nawet jeżeli będzie to praca zdalna wykonywana w miejscu zamieszkania.

Skuteczna pomoc prawna – Kancelaria Jarosiński, Kuliński i Partnerzy

Masz więcej pytań dotyczących pracy zdalnej w czasie pandemii lub po pandemii? Potrzebujesz innego rodzaju doradztwa lub pomocy prawnej? Skontaktuj się z doświadczonymi prawnikami z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Jarosiński, Kuliński i Partnerzy! Sprawdź czym się zajmujemy już teraz!