Jednym z zadawanych przez frankowiczów pytań jest to, czy zawarcie aneksu do umowy kredytowej we frankach, na podstawie której spłata rat kapitałowo – odsetkowych odbywa się odtąd bezpośrednio we frankach szwajcarskich (a nie jak dotychczas w złotych polskich) powoduje, że frankowicz nie może domagać się ustalenia nieważności umowy oraz zwrotu zapłaconych rat kapitałowo – odsetkowych. W niniejszym artykule postaramy się rozwiać tę wątpliwość.
Umowa kredytowa we frankach – jak jest skonstruowana?
Umowy kredytowe indeksowane lub denominowane do kursu franka szwajcarskiego skonstruowane są w taki sposób, że kredyt zaciągany jest po kursie kupna waluty, zaś spłacany po kursie sprzedaży. Kurs waluty ustalany jest przez bank na podstawie stosowanej przez niego tabeli kursowej. Zastosowany przy tym tzw. spread walutowy (różnica pomiędzy kursami kupna i sprzedaży waluty) jest najczęściej dla kredytobiorców bardzo niekorzystny i stanowi dodatkowe wynagrodzenie dla banku.
Spłata kredytu we frankach – czy to możliwe?
Możliwość spłaty kredytu indeksowanego lub denominowanego kursem CHF bezpośrednio w tej walucie wprowadziła ustawa z 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawa antyspreadowa). Dzięki temu frankowicz ma możliwość samodzielnego kupowania waluty po korzystnym dla niego kursie i wpłacaniu rat bezpośrednio w CHF, wskutek czego może uniknąć stosowania przez bank nieuczciwych klauzul umownych odsyłających do tabel kursowych i pozwalających bankowi kształtować kurs waluty w sposób całkowicie dowolny i uzyskiwać zysk z tzw. spreadu.
Umowa antyspreadowa a kredyt we frankach
Co jednak istotne, zawarcie aneksu do umowy na podstawie ustawy antyspreadowej, a w konsekwencji spłata kredytu bezpośrednio we frankach szwajcarskich nie ma żadnego wpływu na nieważność samej umowy kredytowej zawartej jeszcze przed dniem wejścia w życie tej ustawy. W wyniku wejścia w życie ustawy antyspreadowej nie doszło bowiem do eliminacji niedozwolonych klauzul indeksacyjnych lub denominacyjnych z umowy, nie wpłynęła na kwestię zasad ustalania kursów walut przez bank bądź na wypłatę kredytu i sposób obliczenia jego salda. Dalsza spłata kredytu frankowego opiera się nadal w całości o poczynione pierwotnie obliczenia. Nie doszło zatem do sanowania (innymi słowy – naprawienia) samej umowy kredytowej, gdyż banki w dalszym ciągu stosują własne tabele kursów, przez co kredytobiorca nie miał i nie ma możliwości określenia kosztu kredytu oraz wysokości każdej z rat.
Ustawa antyspreadowa z punktu widzenia sądów
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego. Na uwadze należy mieć chociażby uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r., III CZP 29/17, w której Sąd wskazał, że „oceny, czy postanowienie umowne jest niedozwolone (art. 3851 § 1 KC), dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy”. Również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 kwietnia 2019 r. o sygn. akt: III CSK 159/17 stanął na stanowisku, że w jego ocenie wejście w życie nowelizacji Prawa bankowego – ustawy antyspreadowej nie może pozbawić kredytobiorców możliwości dochodzenia nieważności niedozwolonych postanowień umownych, skoro z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że nieważność niedozwolonych postanowień umownych istnieje od samego początku, tj. od chwili zawarcia umowy kredytowej i podlega uwzględnieniu z urzędu. Tymczasem przedmiotowa nowelizacja nie przyniosła ze sobą żadnych rozwiązań, które prowadziłyby do sanowania dotychczas nieważnych postanowień umownych.
Tym samym, nawet w przypadku, gdy kredytobiorca – frankowicz zawarł aneks do umowy kredytowej, na podstawie którego dokonuje spłaty rat kredytu w CHF, tj. z pominięciem tabel kursowych stosowanych przez bank, to nie ma to żadnego znaczenia w kwestii ustalenia nieważności umowy kredytowej.
Pomoc prawna dla frankowiczów
Szukasz profesjonalnej pomocy prawnej związanej z problemami frankowiczów? Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Jarosiński, Kuliński i Partnerzy to miejsce, gdzie możesz znaleźć wsparcie i rozwiązania. Oferujemy szeroki zakres pomocy frankowiczom, skrojonych na miarę Twoich indywidualnych potrzeb. Nasi doświadczeni prawnicy specjalizują się w zagadnieniach związanych z kredytami walutowymi, a ich wiedza i umiejętności są niezastąpione w radzeniu sobie z trudnościami wynikającymi z umów frankowych. Niezależnie od tego, czy chcesz negocjować zmiany warunków umowy, dochodzić swoich praw w sądzie, czy szukać możliwości restrukturyzacji zadłużenia, nasi eksperci służą swoją fachową pomocą. Skontaktuj się z naszą Kancelarii i zyskaj spokój ducha w kwestiach związanych z Twoimi zobowiązaniami walutowymi.
Potrzebujesz pomocy w temacie wpisu? Zadzwoń do nas lub umów spotkanie przez internet
Wyślij do nas poniższy formularz - odezwiemy się do Ciebie!