Celem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku jest rozwianie wątpliwości co do kręgu osób dziedziczących po zmarłym spadkodawcy oraz co do wielkości przysługujących im udziałów spadkowych. Kwestie te określane są przez sąd w postanowieniu stwierdzającym nabycie spadku. Wydanie postanowienia kończy de facto wspomniane postępowanie spadkowe. W dzisiejszym artykule przedstawiamy Państwu w pigułce zagadnienie związane z możliwością późniejszej zmiany tego rodzaju postanowienia.
1. Czy postanowienie stwierdzające nabycie spadku może zostać zmienione po jego uprawomocnieniu?
Tak, postanowienie może zostać zmienione, o ile zajdą przewidziane w ustawie okoliczności.
2. Kto może dokonać zmiany postanowienia?
Zmienić postanowienie może jedynie sąd spadku, a zatem będzie to ten sam sąd, który orzekał wcześniej o nabyciu spadku po danym spadkodawcy. Zmiana dokonywana jest na wniosek (sąd nie działa w tym zakresie z urzędu).
3. W jakich sytuacjach możliwa jest zmiana postanowienia stwierdzającego nabycie spadku?
Zmiana jest możliwa, jeżeli po wydaniu postanowienia wyjdą na jaw okoliczności powodujące przypuszczenie, że osoba, która została wskazana w postanowieniu jako spadkobierca nie dziedziczy po zmarłym albo że jej udział w majątku spadkowym jest mniejszy niż to zostało wcześniej ustalone. Do najczęstszych “nowych okoliczności” uzasadniających zmianę postanowienia można zaliczyć:
- odnalezienie testamentu;
- stwierdzenie, że testament, który był podstawą nabycia spadku został sporządzony w okolicznościach powodujących jego nieważność;
- świadome zatajenie przez spadkobierców uczestniczących we wcześniejszym postępowaniu tego, że poza nimi istnieją jeszcze inni spadkobiercy;
- niewskazanie przez spadkobierców uczestniczących we wcześniejszym postępowaniu innych spadkobierców z powodu braku wiedzy o ich istnieniu.
4. Kto może wystąpić z wnioskiem o zmianę postanowienia?
Z wnioskiem o zmianę postanowienia może wystąpić każdy kto ma w tym interes, a więc każda osoba, której praw dotyczy wynik postępowania. Najczęściej będą to spadkobiercy pominięci w poprzednim postępowaniu, ale nie można też wykluczać np. zapisobierców.
5. Czy złożenie wniosku o zmianę postanowienia jest ograniczone terminem?
Odpowiedź na to pytanie uzależniona jest od tego, czy osoba, która występuje o zmianę uczestniczyła we wcześniejszym postępowaniu. Jeżeli osoba taka nie uczestniczyła w postępowaniu, w którym zostało wydane kwestionowane postanowienie, nie dotyczy jej żaden termin. Zatem z wnioskiem o zmianę może wystąpić zarówno zaraz po uprawomocnieniu się postanowienia, jak i w dużej odległości czasowej po tym (np. nawet 10 lat później). Inaczej sytuacja wygląda w odniesieniu do osoby, która brała udział we wcześniejszym postępowaniu. W stosunku do takiej osoby zostały przewidziane dwa ograniczenia. Po pierwsze, osoba ta może wnioskować o zmianę postanowienia jedynie na takiej podstawie, której nie mogła powołać we wcześniejszym postępowaniu (osoba ta musi wykazać, że we wcześniejszym postępowaniu nie znała powoływanej obecnie podstawy). Po drugie, z wnioskiem o zmianę może wystąpić w ciągu roku, licząc od dnia, w którym dowiedziała się o tej podstawie.
Interesuje cię jakiś temat z zakresu prawa spadkowego? Chciałbyś przeczytać o nim artykuł? Zostaw nam komentarz lub napisz o tym w wiadomości prywatnej, a my postaramy się przygotować artykuł, który rozwieje Twoje wątpliwości.
