Bieg terminów prawnych w świetle Tarczy Antykryzysowej

Strona główna » Blog » Bieg terminów prawnych w świetle Tarczy Antykryzysowej 31 marca weszła w życie ustawa określana mianem Tarczy Antykryzysowej. W ustawie tej, poza pewnym wsparciem dla przedsiębiorców, przewidziano również postanowienia dot. biegu różnego rodzaju terminów. W tym terminów procesowych i sądowych, czy też przedawnienia karalności. Ustawa jest próbą reakcji na problemy, jakie pojawiają się w związku z trwającym stanem epidemii, kiedy to ze względu na ograniczenie funkcjonowania różnych instytucji nie mamy możliwości dochodzenia swoich praw czy też wypełniania obowiązków. Utrudnione pozostaje także ściganie i karanie przestępstw. Założeniem ustawy jest zatem ochrona interesu prywatnego, jak i publicznego. Poniżej przedstawiamy najważniejsze regulacje dotyczące biegu terminów według Tarczy Antykryzysowej.

Prawo administracyjne terminy – wstrzymane i zawieszone terminy administracyjne a COVID-19

Ustawa Tarcza Antykryzysowa zakłada przede wszystkim, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii spowodowanych COVID-19, nie może rozpocząć się bieg pewnych terminów materialnych wynikających z prawa administracyjnego. Natomiast jeżeli bieg tych terminów rozpoczął się już wcześniej, to w okresie stanu epidemii oraz stanu zagrożenia epidemicznego ulega on zawieszeniu. Co to oznacza? W przypadku terminu, który miałby się rozpocząć w okresie stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego, jego rozpoczęcie zostanie wstrzymane na mocy ustawy, a termin ten zacznie biec od początku po zakończeniu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego. Natomiast w przypadku terminu, który już się rozpoczął, zostanie on zawieszony, a po zakończeniu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego będzie biegł dalej, tzn. będzie niejako kontynuowany, nie będzie rozpoczynał się od początku.

COVID terminy administracyjne które uległy zmianie:

• terminy, od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem;
• terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących prawa i obowiązki;
• terminy przedawnienia;
• terminy, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
• terminy zawite, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
• terminy do dokonania przez podmioty podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminy na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju.

Ustawa Tarcza Antykryzysowa przewiduje jednocześnie, że jeżeli pomimo wstrzymania lub zawieszenia terminu dokonane zostaną czynności mające na celu wykonanie przez stronę uprawnienia lub obowiązku, to takie czynności będą w pełni skuteczne i ważne. Warto raz jeszcze podkreślić, że wstrzymanie albo zawieszenie biegu terminu dotyczy tylko i wyłącznie terminów wynikających z prawa administracyjnego. Początkowo projekt ustawy zakładał podobne zasady także w odniesieniu do terminów wynikających z prawa cywilnego (np. zawieszenie terminu zasiedzenia, czy też przedawnienia roszczeń cywilnoprawnych), jednak ostatecznie zrezygnowano z takich rozwiązań.

Terminy procesowe i sądowe COVID-19

Powyższe zasady dotyczące wstrzymania terminów jeszcze nierozpoczętych oraz zawieszenia terminów już rozpoczętych, dotyczą także terminów procesowych i sądowych, przewidzianych w ramach różnego rodzaju postępowań, a mianowicie terminów:

• w postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
• postępowaniach egzekucyjnych,
• postępowaniach karnych, karnych skarbowych, w sprawach o wykroczenia,
• postępowaniach administracyjnych,
• postępowaniach i kontrolach podatkowych,
• kontrolach celno-skarbowych,
• innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw.

Nie musimy się zatem martwić np. o to, że z powodu epidemii przepadnie nam możliwość wniesienia w naszej sprawie apelacji, zażalenia albo udzielenia odpowiedzi na otrzymany przez nas przed momentem pozew. Niemniej jednak jeżeli w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego zostaną dokonane w ww. postępowaniach czynności, to będą one uznawane za skuteczne.

Sprawy pilne a COVID

Warto zaznaczyć, że powyższe zasady nie mają zastosowania w tzw. sprawach pilnych. Do spraw pilnych zalicza się natomiast m.in.:

• sprawy dotyczące zastosowania tymczasowego aresztowania;
• sprawy, w których stosowane jest zatrzymanie;
• sprawy dotyczące europejskiego nakazu aresztowania;
• sprawy w których wykonywana jest kara pozbawienia wolności albo inna kara skutkująca pozbawieniem wolności, a rozstrzygnięcie sądu dotyczyć ma zwolnienia osoby z zakładu karnego lub aresztu śledczego albo jest niezbędne do wykonania takiej kary;
• sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej;
• sprawy dotyczące przesłuchania przez sąd osoby w trybie zabezpieczenia dowodu lub co do której zachodzi obawa, że nie będzie można jej przesłuchać na rozprawie.

Pełny wykaz spraw pilnych ujęty został w art. 14a ust. 4 ustawy.

Przedawnienie karalności COVID-19

W okresie stanu epidemii oraz stanu epidemicznego nie biegną także terminy przedawnienia karalności czynu oraz przedawnienia wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia. Nie ma zatem obaw, że po ustaniu epidemii nie będzie możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności niektórych przestępców, czy też wykonania wymierzonej już względem nich kary, bowiem ściganie czy wykonanie kary przedawniło się.

Terminy Tarczy Antykryzysowej – od kiedy?

Warto podkreślić, że wyżej opisane zasady dotyczące wstrzymania biegu terminów nierozpoczętych oraz zawieszenia biegu terminów rozpoczętych obowiązują od 31 marca 2020r., a więc od daty wejścia ustawy w życie. Innymi słowy, pomimo tego, że w ustawie mowa jest o tym, że terminy nie biegną lub ulegają zawieszeniu w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, nie możemy cofnąć się wstecz do dnia, w którym ogłoszony został stan zagrożenia epidemicznego (czyli do 13 marca 2020r.). Obowiązuje bowiem zasada, zgodnie z którą prawo nie powinno działać wstecz. Dlatego też terminy wskazane w ustawie, które biegły w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 31 marca 2020 r. – ulegają zawieszeniu właśnie od dnia 31 marca 2020r. Natomiast zasada wstrzymania biegu terminów nierozpoczętych dotyczy tylko tych terminów, których początek miałby przypaść po 31 marca 2020r. Bieg tych terminów nie rozpocznie się do czasu odwołania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego.

Rozprawy a COVID

Ustawa stanowi wprost o tym, że w okresie stanu epidemii oraz stanu zagrożenia epidemicznego nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych, z wyjątkiem rozpraw i posiedzeń w tzw. sprawach pilnych (przykłady spraw pilnych przedstawiliśmy powyżej). Zatem należy liczyć się z tym, że przeważająca większość wokand, podobnie jak w marcu, nie odbędzie się. Na koniec warto podkreślić, że w przypadku pojawienia się u wątpliwości, czy postanowienia ustawy dotyczą konkretnej sytuacji, służymy bieżącą pomocą w interpretowaniu przepisów oraz w tworzeniu optymalnych rozwiązań.

Skorzystaj z doradztwa i pomocy prawnej

Masz dodatkowe pytania odnośnie Tarczy Antykryzysowej? A może chciałbyś rozwiać swoje wątpliwości dotyczące innych kwestii prawnych? W takim razie już teraz skontaktuj się z naszą Kancelarią Adwokatów i Radców Prawnych Jarosiński, Kuliński i Partnerzy i skorzystaj ze specjalistycznej pomocy prawnej! Postaw na doświadczonych prawników i adwokatów i skontaktuj się z nami już teraz!